บทความ
บันทึกร้อยวัน : เยือนอเมริกา ดูงานมูลนิธิชุมชน (2)
วันที่ 3 มีนาคม 2552
ตื่นขึ้นมาอีกครั้ง เช้าตรู่ของวันใหม่ ราวๆ 8.00 น. กรุงโซล-ประเทศเกาหลีเต็มไปด้วยหิมะ อากาศหนาว แต่อยู่ในสนามบินที่ควบคุมอุณหภูมิไว้ทำให้ไม่ได้สัมผัสความเย็นยะเยือกที่มองเห็นอยู่คาตา
ทุกคนตื่นเต้นกับรูปปูนปั้นของสัตว์ตามราศีเกิด มีครบทุกราศี ต่างยืนทักทายชวนให้ถ่ายรูปเก็บเป็นที่ระลึก ผมนึกชมทีมงานด้านวัฒนธรรมของเกาหลีที่คิดเชิงรุก นำวิถีวัฒนธรรมของชาติมาให้ผู้มาเยือนสัมผัสสร้างความประทับใจตั้งแต่ก้าวแรกที่เหยียบย่างบนแผ่นดิน
12.30 น. ขึ้นเครื่องอีกครั้งมุ่งหน้าไปที่เมืองแอตแลนต้า คราวนี้ทั้งหลับทั้งตื่น ผมดูหนังจนแทบจะครบทุกเรื่องก็ว่าได้ เครื่องบินไต่ตะเข็บเวลามาอีกกว่าสิบชั่วโมง เวลาในเมืองไทยกับเวลาที่อเมริกาห่างกัน 12 ชั่วโมงพอดี(ถ้าจำไม่ผิด) เรากำลังบินย้อนเวลา มารู้ตัวอีกทีก็มาถึงอเมริกาในวันที่ 3 วันเดียวกันกับที่เราเดินทางจากประเทศไทย เราต่อเครื่องบินเล็กไปลงที่เมืองอินเดียนาโพลิสอีกครั้ง
รอกระเป๋าสัมภาระ ปีเตอร์ รองอธิการบดีของมหาวิทยาลัยอินเดียน่ากับทีมงานมารอต้อนรับ น่าแปลกอากาศที่อเมริกาติดลบต่ำกว่าศูนย์องศา แต่กลับเต็มไปด้วยแสงแดดแจ่มใส ปราศจากหิมะ แต่ทันทีที่เราผลักประตูออกร่างกายก็เริ่มสัมผัสความหนาว
16.30 น. เราได้พบกับ Tim Seiler อ.สอนเรื่องการระดมทุน ของสถาบัน the IU Center on Philanthropy เขาเล่าว่าการก่อตัวของสถาบันแห่งนี้ ทำหน้าที่เสริมศักยภาพให้กับมูลนิธิ หรือไม่ก็กลุ่ม NGOs เพื่อความยั่งยืนในการดำเนินงาน เนื้อหาหลักสูตรจะมุ่งเน้นในเรื่องการส่งเสริมการให้ทุน ที่น่าสนใจก็คือการก่อเกิดของสถาบันนั้นได้มีการดำเนินงานร่วมกับ IU (มหาวิทยาลัยอินเดียน่า)ในการจัดตั้งสถาบัน โดยมีนักศึกษาจากแต่ละมูลนิธิลงขันกันในการสนับสนุน
รัฐอินเดียน่าโพลิสแห่งนี้มีมูลนิธิชุมชนมากถึง 98 แห่ง นับว่ามากที่สุดในประเทศ การขยายตัวของมูลนิธิส่วนหนึ่งมาจากการมีสถาบันแห่งนี้ ได้ทำการอบรมให้มูลนิธิเหล่านี้มาถึง 15 ปี ต่อมาภายหลังเมื่อกระตุ้นให้เกิดมูลนิธิชุมชนขึ้นแล้วก็ทำหน้าที่เพียงที่ปรึกษา ให้คำแนะนำโดยเฉพาะในด้านกฎหมายสำหรับผู้บริจาค เนื่องจากมีสัญญาที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายเป็นจำนวนมาก
ในเรื่องกฏหมายนี้สำคัญมากสำหรับคนอเมริกา เนื่องจากในอดีตผู้ให้ของอเมริกามีจำนวนมาก มีความต้องการกิจกรรมที่หลากหลายสำหรับรองรับทุนที่สนับสนุน ซึ่งมีทั้งถูกกฎหมายและผิดกฎหมาย (เมืองไทยอาจจะมีปัญหาน้อยกว่า) รัฐบาลเห็นผลกระทบจากการมีมูลนิธิเหล่านี้ที่มีจำนวนมากถึง 400-500 แห่งทั้งประเทศจึงได้ออกกฎหมายรองรับการสนับสนุนมูลนิธิ ที่จะมีผลถึงการลดหย่อนภาษีของผู้ให้และผู้รับ ทำให้มีเอกสารและข้อตกลงที่เกี่ยวข้องด้วยจำนวนมาก
นอกจากนั้นแล้ว IU ในอดีตเป็นชุมชนเกษตร เมื่อมีมูลนิธิชุมชน จะเป็นตัวกระตุ้นให้ครอบครัวเกษตรกรเหล่านี้หันมาให้ความสนใจดูแลชุมชนของตนเองมากขึ้นด้วย อย่างไรก็ดี ในช่วงก่อตัวของมูลนิธิชุมชนนั้นเบื้องหลังแล้วมีบริษัทผลิตยายักษ์ใหญ่ของรัฐนี้ ทำหน้าที่สนับสนุนให้เกิดมูลนิธิขึ้นในลักษณะของการให้ที่มาจากการร่วมสมทบ แต่การที่มีองค์กรสนับสนุนที่มั่นคงเช่นนี้ทำให้มูลนิธิไม่คิดพึ่งตนเอง เฝ้ารอการสนับสนุนของบริษัทใหญ่ จึงมีความพยายามพัฒนาศักยภาพของมูลนิธิควบคู่กันไปด้วย
จากการพูดคุยในช่วงเวลาสั้นๆ พบว่าขอบเขตพื้นที่ของมูลนิธิชุมชนแต่ละแห่งไม่เท่ากัน บางแห่งใช้คนระดมทุนคนเดียวกัน แต่มีเมนูการให้ที่ไม่ซ้ำกัน ขึ้นอยู่กับการวางตำแหน่งและจุดยืนของมูลนิธิที่จะสื่อสารอัตลักษณ์ หรือการวางกลยุทธ์ในการเดินของมูลนิธิต่อชุมชนนั้นๆ
สำหรับโปรแกรมการอบรมนั้น จะมุ่งเน้นการให้ที่ครบวงจร มีการเรียนรู้เทคนิคการระดมทุน การบริหารจัดการต่างๆ เช่น เจ้าหน้าที่บุคคลทำอะไร กรรมการทำอะไร อาสาสมัครทำอะไร โดยทั้งหมดนี้เขาให้ความสำคัญหรือให้น้ำหนักกับคนที่ทำหน้าที่ระดมทุนสูง ไม่ใช่ใครก็ได้ที่จะทำหน้าที่นี้ คนระดมทุนจะเป็นผู้สร้างความสัมพันธ์ในระยะยาวของมูลนิธิกับผู้ให้ จำเป็นต้องเป็นคนที่รู้จักมูลนิธิดี และพึงระวังการแข่งขันซึ่งกันและกัน ในการแสวงหาผู้ให้ที่ขัดแย้งกันเองในหมู่เครือข่ายมูลนิธิ
อุ่นเครื่องพอหอมปากหอมคอ ปีเตอร์พาเราเดินรับลมหนาวจากอาคารสำนักงานของสถาบัน ได้เวลามื้อค่ำ ปีเตอร์นำเราไปทานอาหารที่ร้านหรูแห่งหนึ่ง
แนะนำตัวกันไป ทานอาหารกันไป ทำความรู้จักและช่วยกันสร้างสะพานแห่งความสัมพันธ์ที่จะทอดยาวไปสู่การทำงานร่วมกันในอนาคต
โดยเริ่มต้นจากช่วงเวลา 3 วันที่จะอยู่ร่วมกันหลังจากนี้