ก๊วนปาร์ตี้ [ BOOK Party Gang ]

ถึง ศิริวร จรูญพร และผู้อ่านที่รักครับ

ดีครับที่ในแวดวงมีเรื่องราวเหล่านี้ให้รับรู้ ผมอ่านบทวิจารณ์"บทเพลงที่ไร้เสียงและการแสดงตัวของผู้ก่อการ "ของจรูญพร แล้ว มีข้อกังขาอยู่หลายๆประการนะครับ

ไล่มาเลยนะครับ อย่างแรก ไม่ทราบว่า บทกวี"การปะทะของแสงและเงา"ของศิริวร ที่ถูกตัดสิทธิ์ในปีนั้น ถูกตัดสิทธิ์โดยเหมารวมเอาเพราะเป็นของผู้แต่งคนเดียวกันหรือไม่ก่อน ถ้าใช่ ผมว่าค่อนข้างจะไม่ยุติธรรมกับผู้เขียนคือศิริวร ในเบื้องต้นนะครับ อันนั้นขึ้นอยู่กับหลักการหรือดุลพินิจของกรรมการ-ผู้ทรงสิทธิ์ด้วย แต่ถ้าถูกตัดสิทธิ์โดยเหตุผลของเนื้อหา เช่นเดียวกับเรื่องสั้น"กรณีฆาตกรรมฯ"ก็ถือว่าเป็นธรรม ในแง่ที่ว่าไม่ได้ตีขลุม,เบื้องต้นนะครับ

ทีนี้ประการต่อมา...การที่กรรมการตัดสิทธิ์เรื่องใดเรื่องหนึ่งซึ่งเห็นว่าไม่เหมาะสม ก็คงไม่แตกต่างกับการตัดสิทธิ์นับแต่ขั้นพื้นฐาน คือการคัดเลือกเข้ารอบ อนึ่งเมื่อเรื่องได้รับการคัดเลือกเข้ามาแล้ว ก็ต้องถูกตัดสิทธิ์อีกครั้งเมื่อได้รางวัลชนะเลิศ ,นี่ประการเบื้องต้นนะครับ หากแต่การตัดสิทธิ์ของเรื่องที่เข้ารอบในปีนั้น เป็นการตัดสิทธิ์ที่ต่างออกไปจากประเด็นปกติสักนิด คือมีการวิวาทะกันในเรื่องดุลพินิจการพิจารณารางวัล ซึ่ง..เป็นการเห็นแย้งกันค่อนข้างจะสุดข้างสุดขั้วอยู่ประการหนึ่ง สิทธิที่พึงจะทำได้ในรอบการคัดเลือก กรณีที่เรื่องที่ถูกคัดสรรเข้ามาแล้วไม่ได้รับรางวัลก็ด้วยเหตุผลของความเหมาะสม นับแต่ความเข้มข้น กระทั่งความล่อแหลม แม้ว่ากรณีหลังจะไม่ปรากฏบ่อยนัก แต่กรณีนี้ก็เคยเกิดกับ"เงาสีขาว"ของแดนอรัญ แสงทอง มาแล้ว ใช่ว่าเราจะเอาประเด็นพุดมึง พูดกู ในวรรณกรรม หรืออย่างเรื่องสั้นเรื่องนี้วรรณกรรมเรื่องนั้น ส่อให้เห็นว่าสนับสนุนให้คนโกงได้ดี หรืออื่นๆ เป็นต้น ตามเนื้อหาสาระบางส่วนที่ผู้ทรงสิทธิ์คือดร.ลลิตา ที่เป็นประธานเป็นผู้ชี้ให้เห็น แต่เป็นทัศนะเบื้องต้นที่ต้องรับฟังว่า หนึ่ง ถ้าเป็นเช่นนั้นจริงจะยอมรับได้หรือไม่ มันคงไม่ใช่เรื่องอ่านหนังสือหรือวรรณกรรมแตกไม่แตกนะครับ ประเด็นปัญหาคือแล้วมันจริงหรือเปล่า ต้องยอมรับว่าศิลปะและวรรณกรรมนั้น ไม่ใช่เรื่องเทศนาศีลธรรมหรือต้องอยู่ในกรอบ แต่เป็นเรื่องที่ต้องก้าวข้ามตรงนั้นออกไปได้ แต่ถ้าปรากฏว่า"กรณีฆาตกรรมฯ"เป็นอะไรที่ล่อแหลมต่อศิลธรรมอันดี สุ่มเสี่ยงต่อความขัดแย้งให้เกิดขึ้น นอกจากจะไม่เป็นไปตามกฎกติกา ว่าด้วยการประกวดวรรณกรรม"พานแว่นฟ้า"ซึ่งเสมือนเป็น"ตราประทับรับรองความถูกต้อง"ในนามของ"รัฐสภา"แล้ว ท่านผู้ทรงเกียรติทรงคุณวุฒิทั้งหลาย จะยึดเอาความแปลกแหวกแนว หรือ"สะใจ"บางอย่างเช่นเดียวกับกรณีที่ศิริวร ได้เขียนไว้ท้ายบทกวีมีปัญหารวมเล่ม"ฉันอยากร้องเพลงสักเพลง"หรือไม่,อันนี้เป็นหลักการเบื้องต้นเช่นกัน ประการต่อมา การดื้อเพ่ง หัวชนฝา เพียงเพราะว่าแปลก แหวกขนบ อะไรที่ใหม่ๆ เราจะใช้เป็นเหตุผลดื้อดึงดันเพียงอย่างเดียวได้ละหรือ...กรณีฆาตกรรมฯก็เช่นกันนั้น การที่เรื่องใดเรื่องหนึ่งเข้าข่าย"ไม่เหมาะ"สม ก็ไม่ใช่เป็นเรื่องที่ต้องยกเว้นให้ ด้วยเหตุผลน้อยกว่านั้น (เหมือนกับเพลงล่อแหลมทั่วๆไปสมัยนี้ที่จำต้องมีการแบน หรือไม่แบนกันโดยสังคมเพราะกบว.ไม่มีแล้ว เป็นต้น)อันนี้ต้องพิจารณา เพราะฉะนั้นสรุปว่า...การที่กรณีฆาตกรรมฯ ถูกตัดสิทธิ์และมีแถลงการณ์ออกมาชัดเจนนั้น จึงเป็นหน้าที่ของนักวิจักษ์วิจารณ์ผู้อ่านทั้งหลายต้องใช้มาตรการสังคมแสดงให้เห็นว่ากรณีฆาตกรรม มันดีไม่ดี ล่อแหลม อันอาจนำไปสู่ความบาดหมางกันยิ่งขึ้น หรือสร้างสรรค์สู่ฟ้าใหม่ของต้นธารสมานฉันท์ด้วยกลวิธีทางวรรณศิลป์อย่างไร! เป็นสำคัญ ผมพูดยาวไปนิด แต่..ก็เงียบเป็นเป่าสากไม่ใช่หรือ (ในแง่ของการวิจักษ์วิจารณ์)

อย่างหนึ่งก็คือเราต้องยอมรับความแตกต่างทางความคิด และดุลพินิจของคณกรรมการ การที่ดร.ลลิตาในฐานะประธานกรรมการใช้ิสิทธิของท่านตามนั้น เราก็ต้องให้เกียรติด้วย ไม่ใช่ว่าพอ หนึ่ง เขาไม่ใช่คนในแวดวงวรรณกรรม ก็หาว่าเขาไม่มีวุฒิภาวะหรือภูมิรู้ทางวรรณกรรม เราต้องเชื่อกันในเบื้องต้นก่อนว่าเราก็ต่างปรารถนาดีต่อแวดวง และอยากได้อยากเห็นวรรณกรรมดีๆเยี่ยมๆสร้างสรรค์เหมือนๆกัน แต่เพียงเขาคิดเห็นไม่เหมือนเรา หรือเห็นว่าสิ่งเหล่าใดเหล่าหนึ่งจะก่อเกิดความขัดแย้งบาดหมางร้าวลึกขึ้นยิ่งกว่าที่เป็นอยู่ คำว่าสร้างสรรค์ก็ย่อมจะเป็นการทำลายและสุมเชื้อโชนไฟให้ลุกโหมยิ่งขึ้นได้เหมือนกัน ท่านเคยพิจารณาถึงแง่นี้หรือไม่

อนึ่ง,(เรื่องที่ถูกตัดสิทธิ์ในปีนั้น ก็หาได้มีแต่เรื่องของศิริวร ถ้าเข้าใจไม่คลาดเคลื่อนแต่มีเรื่องอื่นๆอีกเช่นกัน อย่างไรก็ตาม) เช่นนี้จะนับเป็นการสกรีนงานที่จะเผยแพร่ออกไปสู่สังคมที่น่านับถือยกย่องหรือไม่เล่า

(มีต่อ..)

ประเด็นสำคัญก็คือ..อยู่ที่ผู้ใหญ่ชอบให้ท้ายเด็ก หรือตักเตือนเขาด้วยความหวังดีมากกว่า เห็นมาเยอะแล้วครับคนประเภทที่ชอบประกาศโอ่ว่าไม่ยึดติดกับตัวรางวัลแต่ตัวสั่นระริกระรี้อยากจะได้น่ะ เด็กสมัยนี้ก็เป็นกันเยอะ ได้รู้จักพุดคุยกับเด็กหนุ่มคนหนึ่งเมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมาเขาบอกว่าเขาเคยเข้ารอบรางวัลซีไรต์เมื่อปีก่อนโน้น ไอ้เราก็พอจะรู้จักมักจี่ใครต่อใครในแวดวงอยู่บ้าง ได้คำเฉลยว่าเข้ารอบยี่สิบเล่มสุดท้าย ก็ถือว่าโอเค ผ่าน อย่างมนตรี ศรียงค์ ซะอีกแกบอกเลยว่าถ้าได้รางวัลซีไรต์เรอะ ก็ได้ตังค์มากินเบียร์ ฮะฮา ตรงๆกว่า...เข้าเรื่องต่อครับ

การที่ศิริวร ซึ่งมีวุฒิภาวะเป็นถึงระดับนักเขียนรางวัลศิลปาธร แต่การที่ศิริวร ส่งบทกวีเข้าไปเพื่อประกวดตั้ง 2 ชิ้นทั้งๆที่รู้ว่าไม่ถูกกิตกานั้นถือว่าเป็น"มารยาททราม"ที่ไม่ควรปรากฏเป็นเยี่ยงอย่างหรือชวน"ยกย่อง"อย่างที่จรูญพรบอกว่าเป็นการแสดงฝีมือให้ประจักษ์อีกครั้ง อย่างหนึ่ง ตัวเองไม่ได้รับรางวัลแล้ว ไปทำให้โอกาสคนอื่น ซึ่งเขาไม่รู้เรื่องรู้ราวอะไรต้องมาเสียสิทธิืของเขาไป เป็นการทำลายสิทธิและโอกาสของผู้อื่นโดยไม่สนใจไยดีอะไร นอกจาก"ความสะใจ"เฉพาะตัว ที่เกิดข้อกังขาต่อการประกวดเท่านั้น ถ้าเลิกสังฆกรรมไปเลยเสียยังจะดีกว่า กรณีต่อมา เป็นกฎกติกามารยาทของกรรมการอยู่แล้ว โดยทั่วไปที่เข้าใจว่าเขาคงจะไม่ดูชื่อคนเขียนคนแต่งว่าเป็นใคร ซึ่งทำให้บริสุทธิยุติธรรมขึ้น กรณีตรงนี้ก็ไม่ควรจะไปคิดว่าคนอื่น"โง่"หรือ"รู้ไม่ทัน"ว่าตนเอง"เก่ง"หรือ"ฉลาด"ขณะที่แอบนั่ง"เยาะหยัน"เขาโดยวิธีการ"โกง"ตื้นๆแบบไม่"รับผิดชอบและไม่รู้จักโต"ของตัวเองอยู่ได้ เพราะมี"อคติ"ต่อความไม่ต้องใจของตัวเอง โดยมีคนเห็นด้วย"คอยให้ท้าย"ในสิ่งที่เด็กคนหนึ่งทำอะไรๆที่"ไม่เข้าท่า"แต่สร้างผลงานที่ดีได้ก็พอ

พฤติกรรมที่แย่ๆอย่างนี้..แย่เสียยิ่งกว่าคนสร้างงานวรรณกรรมได้แย่ๆมากกว่ากันเป็นไหนๆ โดยเฉพาะที่คิดว่าทำงานวรรณกรรมสร้างสรรค์เพื่อความสมาฉันท์  และคิดว่าตนเองเก่งและดีเลิศ และดีระดับได้รางวัล แต่พฤติกรรมชอบทำตัวปั่นป่วนและไร้มารยาทนั้น บางทีนี่อาจเป็นข้อพิสูจน์บางอย่างได้เหมือนกันว่าดีหรือไม่ดีจริง
แต่ที่น่าระอากว่านั้นก็คือพฤติกรรมที่ยุยงส่งเสริมและให้ท้ายของคนในแวดวงเดียวกัน แต่ถ้าเป็นไปด้วยความมาดหวังดี ก็ต้องว่ากันต่อไปในแง่ของการวิพากษ์วิจารณ์

กล่าวสำหรับกรณีของนักวิจารณ์อย่างจรูญพรก็เช่นกัน แทนที่จรูญพร ทราบว่าศิริวร มีพฤติกรรมเช่นนั้น (ซึ่งพฤติกรรมกับฝีมือมันคนละอย่างกัน)จะบอกกล่าวในเชิงตำหนิติเตือน กลับเรียกร้องโจทย์จันว่า ไฉนใครถึงพูดถึงสักแอะ แม้แต่ในแวดวงวรรณกรรมหรือเวบบอร์ดทั้งหลาย สงสัยว่าจรูญพรคงอยากให้ใครต่อใครออกมาโห่ร้องยินดีว่าศิริวรแม่-ม!มันเก่ง ทำเรื่องสั่วๆ แล้วไม่เห็นมีใครชมยกย่องว่าสุดยอด พฤติกรรมแบบนั้น ต่อให้คนเก่งไม่เก่งในแวดวงอะไรๆเขาก็คงมีแต่คำถาม แต่ไม่ใช่ยกย่อง หรือควรพูดถึงแม้แต่น้อยเลย (กรณีแบบนี้ก็เคยเกิดกับพฤติกรรมของกลุ่มวรรณกรรมกลุ่มหนึ่งเมื่อก่อนทีพิมพ์วันเดือนปีที่ส่งช้าไป หนึ่งวินาที แล้วยังไปมึงมา-พาโวย เอากับคณะกรรมการว่า รับเรื่องที่ตนส่งไปได้ยังไง เพราะถึงอย่างไรมันก็เป็นไปไม่ได้ที่หนังสือจะออกจากโรงพิมพ์ไปส่งโอเรียลเตลได้ทัน...หากแต่ในความเป็นจริงคือส่งทัน ก็บ่งบอกตัวเองอยู่แล้วว่า มีนิสัยชอบโกหกและสร้างหลักฐานเท็จหรือทำอะไรโง่ๆ ไม่อยู่ในโลกแห่งความเป็นจริง ซึ่งตนเองก็เอาไปส่งเองทัน เป็นต้น)ความคิดบ้าๆบอๆประเภทอย่างนี้ยังไม่ได้หายไปไหน ยังหลงเหลืออยู่ ซึ่งเป็นเรื่องไร้สาระที่เราชอบทำ พยายามจะทำให้เป็นสาระประเด็นทางปัญญากันขึ้นมาเสมอๆ ทั้งๆที่เป็นเรื่องที่ค่อนข้างจะไร้สาระและแสดงถึงออกถึงความโง่เขลาเบาปัญาของผู้กระทำเองอยู่ในตัว คือเป็นพวกชอบหาเรื่อง-ขี้แพ้ชวนตี

มันเป็นเรื่องของความผิดถูก ชั่วดี ควรไม่ควร อันเป็นหลักเบื้องต้นของคนทั่วไปพึงจะทำด้วยซ้ำไป มันไม่ใช่เรื่องของภูมิปัญญาหรืออะไรที่ควรยกย่องเชิดชู อย่างที่จรูญพรหรือศิริวร ต้องการจะให้ปรากฏเป็นปรากฏการณ์ หรือตัวอย่างที่เลวอะไรเลย คุณส่งเรื่องมา กรรมการเขาก็พิจารณาไปตามปกติธรรมดา แล้วมันมีอะไรน่าจะพิสูจน์หรือว่าตนเองเก่ง คณะกรรมการหรือคนอื่นโง่เง่าเต่าตุ่น เปล่าเลย มันเป็นการพิสูจน์และโพทนาตนเองมากกว่าว่าเป็นอย่างไร (มีต่อ)

ปล.การตั้งข้อสังเกตต่อมุมมองของเนื้อหาบทกวี ว่าีน่าจะมีความสมมาตรมากกว่าถ้ามีมุมมองของมุสลิมมากกว่าพุทธ ของจรูญพร นั้นน่าสนใจ ผมยังไม่ได้อ่าน แต่เป็นไปได้ไหมว่า เราจะนำเสนอเฉพาะมุมมองของพุทธหรือมุสลิมก็ไม่เห็นแปลก ถ้ามันสื่อนัยยะใดๆได้ ...อย่างไรก็ตาม กรณีที่จรูญพรวิจารณ์"ประเทศใต้"ว่านำเสนอเรื่องสามจังหวัดชายแดนใต้ อีกเล่ม หลังกรณีฆาตกรรมฯ นั้นคงไม่ใช่ ประเทศใต้พูดถึงกรณีนี้น้อยนิดเดียวเอง เป็นแค่องค์ประกอบของประเทศใต้เท่านั้น

อย่างไรก็ตาม จะลองฟังทัศนะของผู้ถูกพาดพิงหรือผู้อ่านอื่นๆในที่นี้ดูก่อน แล้วอาจจะมีความเห็นเพิ่มเติมนะครับ และหวังหว่าคงจะไม่มีกรณี"หลอกแดก"แบบศิริวร เกิดขึ้นอีกในแวดวงวรรณกรรมของเราแบบนั้น
เอาที่มันสร้างสรรค์เป็นเนื้อหาสาระตรงๆดีกว่าครับ

ผมเองไม่ค่อยคิดอะไรกับประเด็นเหล่านี้มากนัก สุดท้ายนักเขียนก็ยังจะเป็นผู้ถูกกระทำหรือผู้รับผิดชอบฝ่ายเดียวกระนั้นหรือ น่าจะมองเชิงระบบมากกว่ามองแยกส่วนนะครับ น่าจะได้ประโยชน์มากกว่ามาเพ่งหาคนผิดคนถูก
ดูเหมือนว่า ไอ้ตัวร้าย ที่เกี่ยวข้องไม่ใช่จะมีแค่คนๆเดียวละมัีง

ศิริวรไม่ได้ส่งบทกวีประกวด 2 ชิ้น แต่ส่งบทกวี "อย่างน้อย" 2 ชิ้น เข้าประกวดพานแว่นฟ้าครับ ดังนั้นการที่บทกวีสองชิ้นนี้ได้รางวัลย่อมไม่ได้แสดงว่าศิริวรมีฝีมือเหนือคนอื่น ถ้าคนอื่นส่งได้ "หลาย" ชิ้นอย่างที่ศิริวรทำ บทกวีทั้งสองนี้อาจไม่ได้รางวัลใดๆเลยก็ได้